Dość istotne i co najważniejsze mogące skutkować wysokimi karami są przewidziane
w ustawie z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu obowiązki w zakresie zgłoszenie do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Istotą tego rejestru jest to, aby pokazywał on kto faktycznie może korzystać np. w postaci dywidendy z danej spółki, nie będąc w jakikolwiek sposób ujawniony w tej spółce jako wspólnik/udziałowiec.
Takimi przypadkami są sytuacje, gdy w Polsce zakładana jest spółka przez spółkę zagraniczną, a ta z kolei jest zakładana jeszcze przez inną spółką z innego kraju.
Tym samym dopiero udziałowiec tej "pierwotnej" spółki, posiadający określony przepisami udział, tak naprawdę jest kontrolującym kolejne podmioty, w tym spółkę
w Polsce i nie ma znaczenia, że ta kontrola ma charakter pośredni.
Jak bowiem stanowią przepisy - Stosownie do definicji znajdującej się w art. 2 ust. 2 pkt 1 w/w ustawy beneficjent rzeczywisty to każda osoba fizyczna:
- sprawująca bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad podmiotem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez podmiot, lub
- w imieniu której są nawiązywane stosunki gospodarcze lub jest przeprowadzana transakcja okazjonalna.
W przypadku podmiotu – osoby prawnej, innej niż spółka, której papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, podlegającym wymogom ujawniania informacji na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej lub odpowiadającym im przepisom prawa państwa trzeciego, beneficjentem rzeczywistym podmiotu jest
w szczególności:
1. osoba fizyczna będąca udziałowcem lub akcjonariuszem, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej,
osoba fizyczna dysponująca więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym spółki, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
2. osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji, lub łącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym tej osoby prawnej, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
3. osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobą prawną przez posiadanie w stosunku do niej uprawnień, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, lub
4. osoba fizyczna zajmująca wyższe stanowisko kierownicze w organach spółki - w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych określonych w powyższych punktach oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.
W mojej praktyce adwokata spotykam się z sytuacjami, że osoby będące cudzoziemcami nabywają "gotowe" spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Polsce i w ten sposób stają się beneficjentami obowiązanymi do zgłoszenia w CRBR.
Niemniej często nie posiadając możliwości skorzystania z EPUAP lub podpisu kwalifikowanego nie mogą zarazem dokonać zgłoszenia w rejestrze, który jak wiadomo jest prowadzony przy użyciu systemu teleinformatycznego. Zwykle wtedy zgłoszenia dokonuje jeszcze zbywający im udziały w spółce, a to powoduje nierzadko wprowadzenie błędnych danych, najczęściej polegające na wpisywaniu do rejestru tylko członków nowego zarządu ustanowionego przez nabywających spółkę. Bariera językowa lub zwykła nieświadomość nabywców nierzadko też skutkuje brakiem podawania owych "pośrednich" osób kontrolujących polską spółkę.
A jeśli chodzi o kary, to mogą one być dotkliwe - zgodnie wszak z art. 153. ust. 1 w/w ustawy: "Podmioty wymienione w art. 58 pkt 1-5 i 7-13 lub powiernik, lub osoba zajmująca stanowisko równoważne w podmiocie, o którym mowa w art. 58 pkt 6, które nie dopełniły obowiązku zgłoszenia lub aktualizacji informacji, o których mowa w art. 59, w terminie wskazanym w ustawie lub podały informacje niezgodne ze stanem faktycznym, podlegają karze pieniężnej do wysokości 1 000 000 zł.".
Natomiast na podstawie ust. 3 wskazanego wyżej przepisu:
"Beneficjent rzeczywisty, który nie dopełnił obowiązku, o którym mowa w art. 60a, wskutek czego podmiot wymieniony w art. 58 pkt 1-5 i 7-13 lub powiernik, lub osoba zajmująca stanowisko równoważne w podmiocie, o którym mowa w art. 58 pkt 6, nie dokonały zgłoszenia lub aktualizacji informacji, o których mowa w art. 59, w terminie wskazanym w ustawie lub podały informacje niezgodne ze stanem faktycznym, podlega karze pieniężnej do wysokości 50 000 zł.".
w ustawie z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu obowiązki w zakresie zgłoszenie do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Istotą tego rejestru jest to, aby pokazywał on kto faktycznie może korzystać np. w postaci dywidendy z danej spółki, nie będąc w jakikolwiek sposób ujawniony w tej spółce jako wspólnik/udziałowiec.
Takimi przypadkami są sytuacje, gdy w Polsce zakładana jest spółka przez spółkę zagraniczną, a ta z kolei jest zakładana jeszcze przez inną spółką z innego kraju.
Tym samym dopiero udziałowiec tej "pierwotnej" spółki, posiadający określony przepisami udział, tak naprawdę jest kontrolującym kolejne podmioty, w tym spółkę
w Polsce i nie ma znaczenia, że ta kontrola ma charakter pośredni.
Jak bowiem stanowią przepisy - Stosownie do definicji znajdującej się w art. 2 ust. 2 pkt 1 w/w ustawy beneficjent rzeczywisty to każda osoba fizyczna:
- sprawująca bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad podmiotem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez podmiot, lub
- w imieniu której są nawiązywane stosunki gospodarcze lub jest przeprowadzana transakcja okazjonalna.
W przypadku podmiotu – osoby prawnej, innej niż spółka, której papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, podlegającym wymogom ujawniania informacji na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej lub odpowiadającym im przepisom prawa państwa trzeciego, beneficjentem rzeczywistym podmiotu jest
w szczególności:
1. osoba fizyczna będąca udziałowcem lub akcjonariuszem, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej,
osoba fizyczna dysponująca więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym spółki, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
2. osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji, lub łącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym tej osoby prawnej, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
3. osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobą prawną przez posiadanie w stosunku do niej uprawnień, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, lub
4. osoba fizyczna zajmująca wyższe stanowisko kierownicze w organach spółki - w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych określonych w powyższych punktach oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.
W mojej praktyce adwokata spotykam się z sytuacjami, że osoby będące cudzoziemcami nabywają "gotowe" spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Polsce i w ten sposób stają się beneficjentami obowiązanymi do zgłoszenia w CRBR.
Niemniej często nie posiadając możliwości skorzystania z EPUAP lub podpisu kwalifikowanego nie mogą zarazem dokonać zgłoszenia w rejestrze, który jak wiadomo jest prowadzony przy użyciu systemu teleinformatycznego. Zwykle wtedy zgłoszenia dokonuje jeszcze zbywający im udziały w spółce, a to powoduje nierzadko wprowadzenie błędnych danych, najczęściej polegające na wpisywaniu do rejestru tylko członków nowego zarządu ustanowionego przez nabywających spółkę. Bariera językowa lub zwykła nieświadomość nabywców nierzadko też skutkuje brakiem podawania owych "pośrednich" osób kontrolujących polską spółkę.
A jeśli chodzi o kary, to mogą one być dotkliwe - zgodnie wszak z art. 153. ust. 1 w/w ustawy: "Podmioty wymienione w art. 58 pkt 1-5 i 7-13 lub powiernik, lub osoba zajmująca stanowisko równoważne w podmiocie, o którym mowa w art. 58 pkt 6, które nie dopełniły obowiązku zgłoszenia lub aktualizacji informacji, o których mowa w art. 59, w terminie wskazanym w ustawie lub podały informacje niezgodne ze stanem faktycznym, podlegają karze pieniężnej do wysokości 1 000 000 zł.".
Natomiast na podstawie ust. 3 wskazanego wyżej przepisu:
"Beneficjent rzeczywisty, który nie dopełnił obowiązku, o którym mowa w art. 60a, wskutek czego podmiot wymieniony w art. 58 pkt 1-5 i 7-13 lub powiernik, lub osoba zajmująca stanowisko równoważne w podmiocie, o którym mowa w art. 58 pkt 6, nie dokonały zgłoszenia lub aktualizacji informacji, o których mowa w art. 59, w terminie wskazanym w ustawie lub podały informacje niezgodne ze stanem faktycznym, podlega karze pieniężnej do wysokości 50 000 zł.".