Czy Obywatel może poznać jakie wykształcenie i kompetencje ma urzędnik?

2017-03-11, Adwokat Katowice Kamil Draga

Jakiś czas temu zapadł interesujący wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w kontekście możliwości uzyskiwania informacji w trybie dostępu do informacji publicznej, a dotyczących wykształcenia pracowników Urzędu Miasta – Gminy. Redakcja pewnego dziennika wystąpiła o podanie takich danych, zaś Burmistrz pewnej miejscowości odmówił udostępnienia informacji publicznej twierdząc, że „informacja, której domaga się skarżący nie została wytworzona przez organ w celu publikowania jej na portalach internetowych lub dziennikach, czyli w prasie. Dane dotyczące wykształcenia pracowników Urzędu Miasta i Gminy zostały zebrane i są przetwarzane w celu ustalenia, czy osoba kandydująca na stanowisko pracownika samorządowego spełnia wymagania określone przepisami prawa oraz wymogami zawartymi w ogłoszeniu o konkursie, dotyczące kwalifikacji i wykształcenia pracowników.”.

Redakcja wniosła w konsekwencji skargę na bezczynność organu, a WSA uwzględniając ja wyrokiem z dnia 31.10.2016r. (II SAB/Kr 141/16) stwierdził m.in., że:

„Prawo dostępu do informacji publicznej jest gwarantowane konstytucyjnie jako podstawowe prawo obywateli. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 61 ust. 1 stanowi, że obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, a ponadto o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Zgodnie z art. 61 ust. 3 Konstytucji RP ograniczenie powyższego prawa może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.
Natomiast adresatami obowiązku udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne.
Przedmiotem skargi jest bezczynność w zakresie udostępnienia informacji publicznej na podstawie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, Dz.U. z 2015 r. poz. 2058 (dalej DostInfPubU). Ustawa ta w kompleksowy sposób reguluje procedurę dostępu do informacji publicznej, nie zawiera jednak przepisów, które dotyczyłyby bezczynności organu. Jednocześnie ustawa ta w bardzo wąskim zakresie odsyła do przepisów kodeksu postępowania administracyjnego stanowiąc, że jedynie w kwestii wydania decyzji stosuje się przepisy KPA Wobec powyższego w przypadku, gdy skarga na bezczynność dotyczy udostępnienia informacji publicznej, nie musi być ona poprzedzona żadnym środkiem zaskarżenia na drodze administracyjnej. Skarga na bezczynność w przedmiotowej sprawie może być wniesiona bez wezwania do usunięcia naruszenia prawa (zob. postanowienie NSA z dnia 31 marca 2008 r., sygn. akt I OSK 262/08, publ CBOSA).
Mając powyższe na uwadze, należy wskazać, że w niniejszej sprawie zostały spełnione warunki formalne do wystąpienia do sądu administracyjnego ze skargą na bezczynność. Obowiązujące przepisy nie przewidują terminu do złożenia skargi na bezczynność w udostępnieniu informacji publicznej. Nie wprowadzają też obowiązku wskazania, a tym bardziej wykazania interesu prawnego. Celem skargi na bezczynność organu administracji jest zwalczanie braku działania (zwłoki) w załatwianiu sprawy administracyjnej.

Zasady udzielania informacji publicznej reguluje ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2015 r. poz. 2058 ze zm.), zwana dalej "DostInfPubU", której przepisy stosuje się także w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej (art. 3a ustawy Prawo prasowe).
Pojęcie informacji publicznej ustawodawca określił w art. 1 ust. 1 i art. 6 DostInfPubU, a podmioty zobowiązane do jej udzielenia w art. 4 DostInfPubU. W świetle powołanych przepisów informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, a w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 DostInfPubU. Przepis art. 6 ust. 1 DostInfPubU zawiera przykładowe wyliczenie rodzajów informacji publicznej podlegających udostępnieniu. Na gruncie przepisów ustawy, w doktrynie i orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona przez szeroko rozumiane władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne, a także inne podmioty, które tę władzę realizują, bądź gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa, w zakresie tych kompetencji, jak również odpowiednio taka wiadomość, która odnoszona jest do wyżej wskazanych organów władzy publicznej, jednostek organizacyjnych i innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (por. wyrok NSA z dnia 30 października 2002 r., sygn. akt II SA 1956/02).
W ocenie Sądu należy przyjąć, że żądane przez skarżącego informacje dotyczące wykształcenia, tj. kierunków studiów, jakie ukończyły (ewentualnie studiów podyplomowych) osób, które wprawdzie samodzielnie nie podejmują finalnych czynności decyzyjnych, ale mogą uczestniczyć w podejmowaniu tych czynności poprzez kształtowanie podstaw do ich podjęcia - stanowi informację publiczną w rozumieniu przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Informacje wskazujące na poziom kompetencji pracownika (jego kwalifikacji) do sprawowania funkcji publicznej, stanowią informację publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 DostInfPubU. Niewątpliwie informacje o kierunkach, jakie ukończyły osoby uczestniczące w wykonywaniu funkcji publicznych odzwierciedlają kompetencje danych osób i wskazują na poziom zdatności do wykonywania danych funkcji publicznych.

Na marginesie tylko należy zaznaczyć, że jeśli celem wykorzystania informacji jest potrzeba wykorzystania tej informacji w pracy dziennikarskiej (co w przypadku tej sprawy nie wynikało z wniosku) - nie oznacza to automatycznie, że chodzić będzie o jej wykorzystanie w celach innych niż pierwotny publiczny cel, do którego została wytworzona. Wskazać należy, iż każdy dostęp do jakiegokolwiek dokumentu urzędowego czy udzielenie informacji na wniosek jest wykorzystaniem w innym celu niż ten, do którego dokument czy informacja zostały pierwotnie przeznaczone (por. M. Jaśkowska, Jakość i spójność rozwiązań prawnych w świetle nowelizacji ustawy o dostępie do informacji publicznej, w: Kryzys prawa administracyjnego, pod red. D.R. Kijewskiego, P.J. Suwają, t. l, Warszawa 2013). Natomiast w art. 2 ust. 2 Ustawy o ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego nacisk jest przez ustawodawcę położony na pojęcie "celów komercyjnych lub niekomercyjnych innych niż pierwotny publiczny cel, dla którego informacja została wytworzona, a nie w ogóle inny cel. Zaaprobowanie stanowiska organu oznaczałoby, że w istocie to pojęcie prawa do informacji publicznej stałoby się puste. Każde bowiem udostępnienie informacji publicznej stanowiłoby zarazem jej udostępnienie w celu ponownego wykorzystania (por. wyrok NSA z 19 czerwca 2015 r. I OSK 1332/14).”.


Adwokat Katowice Kamil Draga