Czy można odpowiadać za cudze podatki – cz. 2 ?

2017-08-10, Adwokat Katowice Kamil Draga

Poza wymienionym w poprzednim wpisie przypadku omawianej odpowiedzialności innych osób należy wymienić sytuację opisaną w art. 110 Ordynacji podatkowej, która przewiduje odpowiedzialność rozwiedzionego współmałżonka. Zgodnie z part. 1 tegoż przepisu „Rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym.”.

Jak widać odpowiedzialność ta jest także równie szeroka, bo odpowiada się całym majątkiem, jednakże z ograniczeniem do udziału w majątku wspólnym, jaki otrzymuje się po ustaniu tejże wspólności. Innymi słowy to, co przypadnie nam po rozwodzie z majątku wspólnego z mężem, może zostać zajęte na długi podatkowe byłego małżonka.

Trzeba także pamiętać, że odpowiada się za zobowiązania powstałe w czasie trwania wspólności majątkowej, czyli praktycznie rzecz biorąc do chwili rozwiązania małżeństwa, jednakże wspólność taka może ustać znacznie wcześniej, a samo małżeństwo będzie trwać nadal, o ile współmałżonek przejawi inicjatywę w tym zakresie i wystąpi ze stosownym powództwm do sądu w tym zakresie lub małżonkowie sami przed notariuszem ustanowią rozdzielność majątkową. Z ustaniem wspólności przez rozwód są zrównane również przypadki separacji i unieważnienia małżeństwa.

Kolejnym często występującym przykładem odpowiedzialności osoby trzeciej jest art. 112 Ordynacji. Na jego podstawie nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach.

Podkreślić trzeba, że w sytuacji nabywania przedsiębiorstwa koniecznie wystąpić trzeba do organu podatkowego o zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych, o którym mowa w art. 306g Ordynacji. Nabywca nie będzie odpowiadał bowiem za zaległości, które nie zostały w nim wykazane czy też inaczej – odpowiedzialność może nastąpić tylko wobec tych zaległości, które organ podatkowy wskazał u danego podatnika w tymże zaświadczeniu.

Należy jednak mieć na uwadze, że nabywca odpowiada również za zaległości podatkowe i inne należności zbywcy, wymienione w art. 107 § 2 pkt 2-4, z zastrzeżeniem § 4 pkt 2, powstałe po dniu wydania zaświadczenia, o którym mowa w art. 306g, a przed dniem nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, jeżeli od dnia wydania zaświadczenia do dnia zbycia upłynęło więcej niż 30 dni.

Wszystkie opisane w tej i poprzedniej części przypadki odpowiedzialności wymagają jednak od organu wydania tzw. decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej – dopiero na jej podstawie można domagać się zapłaty czy wszczynać postępowanie egzekucyjne. Wszelako organ podatkowy nie może w dowolnym czasie i „po latach” takiej decyzji wydawać – obowiązuje bowiem przewidziane w art. 118 Ordynacji ograniczenie, zgodnie z którym co do zasady „Nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat.”.

Warto tu przytoczyć wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2016 r. (II FSK 2991/14), gdzie stwierdzono: „Za datę wydania decyzji w rozumieniu przepisu art. 118 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) należy przyjąć moment jej fizycznego wyekspediowania. Zatem, gdy organ podatkowy zdecyduje się skierować decyzję do podatnika (bądź innego uczestnika postępowania podatkowego), wykorzystując do tego celu na przykład operatora wyznaczonego, to momentem wydania decyzji będzie chwila przyjęcia decyzji do dalszego przesłania przez uprawnioną osobę wymienionej instytucji. Jeżeli natomiast decyzja ma być doręczona przez pracownika organu podatkowego, to momentem wydania decyzji będzie chwila przyjęcia decyzji do dalszego przesłania przez pracownika tegoż organu podatkowego.”.




Adwokat Katowice Kamil Draga