Skazanemu nie można umorzyć zaległości z tytułu alimentów
2020-01-29, Adwokat Katowice Kamil Draga
W przeważającej większości przypadków skazany nie ma możliwości podjęcia takiej pracy w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności, która pozwalałaby mu na regulowanie jego zobowiązań alimentacyjnych. W tej sytuacji pojawiały się wątpliwości czy taka osoba może – powołując się na nadzwyczajne okoliczności – ubiegać się przed właściwym organem o umorzenie jego należności, jakie powstały wskutek wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Niemniej Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. w wyroku z 19.12.2019r. (sygn. akt II SA/Go 532/19) uznał, że: „Za wyjątkową nie może zostać uznana sytuacja będąca efektem zawinionych działań podmiotu zobowiązanego do alimentacji (np. przebywanie w zakładzie karnym).”.
Jak wskazano m.in. w uzasadnieniu tegoż orzeczenia:
- „Oceniając możliwość umorzenia należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego należy mieć na względzie fakt - jak słusznie wskazał organ pierwszej instancji - że wprawdzie skarżący przebywał w Zakładzie Karnym (Areszt Śledczy w (...)) w którym nie było wolnych etatów odpłatnych, jednak po przetransportowaniu do nowej jednostki docelowej, może starać się o możliwość odpłatnego zatrudnienia i tym samym dokonać spłaty zadłużenia. Nie można bowiem wykluczyć, że skarżący podejmie pracę w warunkach odbywania kary. Ponadto wskazać należy, że po opuszczeniu Zakładu Karnego (koniec kary przypada na wrzesień 2020 r.), sytuacja dochodowa skarżącego może ulec zmianie, gdyż jest on osobą zdrową, zdolną do podjęcia pracy (skarżący nie przedłożył orzeczenia o niepełnosprawności). Po wyjściu z Zakładu Karnego skarżący będzie miał zatem możliwość podjęcia pracy zarobkowej pozwalającej na spłatę zaległości alimentacyjnych.”,
- „Uznanie takie sytuacji za wyjątkową prowadziłoby bowiem do tego, iż naganne działanie dłużnika, sprzeczne z normami karnymi, byłoby dodatkowo premiowane umarzaniem zaległości z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnych, uprzednio spełnianych na koszt podatnika (podobnie wyrok WSA w Łodzi z 12 stycznia 2011 r., sygn. akt II SA/Łd 1111/10, wyroki NSA z 14 stycznia 2010 r., sygn. akt I OSK 1166/09, z 24 stycznia 2008 r., sygn. akt I OSK 544/07 - opublikowane w Internecie na stronie orzeczenia.nsa.gov.pl.). W okresie pobytu w Zakładzie Karnym skarżący ma przy tym zapewnione zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych i stan jego należności nie ma na to żadnego wpływu.”.
Bez wątpienia istotna część osadzonych to osoby, które nie miały i nie mają zamiaru podejmowania pracy, gdyż dla nich popełnianie przestępstw jest swoistym sposobem uzyskiwania dochodów, toteż umarzanie im zaległości byłoby zupełnie nieracjonalne oraz także demoralizujące dla tych, którzy np. po znalezieniu zatrudnienia sumiennie regulują swoje długi.
Wszelako są skazani, którzy odbywają niedługie kary pozbawienia wolności wskutek incydentalnego ich skazania za przestępstwa pospolite np. prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwym czy nawet przestępstwa niealimentacji spowodowanego wszelako utratą pracy. Dla nich umorzenie może być pewną szansą na nowy start w życiu już po powrocie na wolność, bez długów i obciążeń, pozwoli to także na uniknięcie wejścia tych osób w "szarą strefę" w celu uniknięcia egzekucji z wynagrodzenia w zasadzie niespłacalnych już zobowiązań.
Adwokat Katowice Kamil Draga