"END" czyli wystąpienie do państwa członkowskiego UE o przeprowadzenie czynności dochodzeniowych

2023-03-17, Adwokat Katowice Kamil Draga

Od jakiegoś czasu funkcjonuje przepis art. 589w § 1. kodeksu postępowania karnego, zgodnie z którym:

"W razie konieczności przeprowadzenia lub uzyskania dowodu, który znajduje się lub może zostać przeprowadzony na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, zwanego w niniejszym rozdziale "państwem wykonania orzeczenia", sąd, przed którym sprawa się toczy, albo prokurator prowadzący postępowanie przygotowawcze może wydać z urzędu lub na wniosek strony, obrońcy lub pełnomocnika europejski nakaz dochodzeniowy, zwany w niniejszym rozdziale "END", chyba że END nie ma w tym państwie zastosowania.".

Przyznam, że w mojej praktyce adwokata spotykam się z wydawaniem wspomnianego END w postępowaniu przygotowawczym, czyli na etapie zbierania materiału dowodowego przez prokuraturę i organy ścigania.

Niemniej wczytując się w treść tegoż przepisu - jak się zdaje - może on być stosowany także na etapie postępowania sądowego, np. w częstej sytuacji braku możliwości przesłuchania świadka z uwagi na jego pobyt w innym kraju UE, co Sądy traktują jako przeszkodę do przeprowadzenia przesłuchania takiej osoby na rozprawie i ograniczają się (o ile takowe są) do odczytywania wcześniej złożonych jej zeznań. Zarazem w dobie cyfryzacji wymiaru sprawiedliwości nie jest chyba jakimś szczególnie dużym problemem "technicznym" przeprowadzenie nawet wideokonferencji z odpowiednim sądem na terenie UE, gdzie taka osoba może się stawić bez konieczności podróżowania do Polski, dzięki czemu sąd i wszystkie strony procesu mogą bezpośrednio uczestniczyć w przesłuchaniu takiego świadka.