Świadczenie "500+" - czy możliwy jest obowiązek jego zwrotu?
2023-06-09, Adwokat Katowice Kamil Draga
Popularnie określane mianem "500+" - świadczenie wychowawcze określone w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci
Warto pamiętać, że nie jest ono przyznawane "raz na zawsze" w tym znaczeniu, że istnieje - choć w wyjątkowych sytuacjach - możliwość jego utraty, którą orzeka Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Przypadki te przewiduje art. 25 ust. 2 wspomnianej na wstępie ustawy - zgodnie z nim za nienależnie pobrane świadczenie wychowawcze uważa się:
- świadczenie wychowawcze przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą to świadczenie,
świadczenie wychowawcze wypłacone osobie innej niż osoba, której świadczenie zostało przyznane, z przyczyn niezależnych od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
- świadczenie wychowawcze wypłacone mimo braku prawa do tego świadczenia.
Za nienależnie pobrane świadczenie wychowawcze nie uznaje się świadczenia przyznanego rodzicowi, opiekunowi prawnemu dziecka albo opiekunowi faktycznemu dziecka, który zmarł, pobranego przez rodzica, opiekuna prawnego dziecka albo opiekuna faktycznego dziecka, którym zostało ustalone prawo do świadczenia wychowawczego na podstawie art. 18 ust. 2b.
Należności z tytułu nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat, licząc od dnia, w którym decyzja o ustaleniu i zwrocie nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego stała się ostateczna.
Jednakowoż warto także pamiętać o tym, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych może odstąpić od żądania zwrotu kwoty nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny. Do nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego stosuje się odpowiednio art. 84 ust. 8a-8e ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009, z późn. zm.).
