Właściciel przedsiębiorstwa - stroną w procesie karnym?
2024-04-13,
Odpowiedź na zadane w tytule wpisu pytanie brzmi - TAK.
Otóż zgodnie z art. 91b kodeksu postępowania karnego właścicielowi przedsiębiorstwa zagrożonego przepadkiem, o którym mowa w art. 44a § 2 Kodeksu karnego, przysługują prawa strony w zakresie czynności procesowych odnoszących się do tego środka.
Oznacza to, że jest uprawniony np. do zaskarżenia wyroku w tej części, na mocy której orzeka się przepadek rzeczy należącej do jego przedsiębiorstwa, a więc pozbawia się go jej własności.
Tutaj trzeba także wiedzieć i znać czego dotyczy wspomniany wyżej art. 44a § 2 Kodeksu karnego. Na jego bowiem podstawie:
"W razie skazania za przestępstwo, z którego popełnienia sprawca osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej wartości, sąd może orzec przepadek niestanowiącego własności sprawcy przedsiębiorstwa osoby fizycznej albo jego równowartości, jeżeli przedsiębiorstwo służyło do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści, a jego właściciel chciał, aby przedsiębiorstwo służyło do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści albo, przewidując taką możliwość, na to się godził.".
Zatem sam właściciel wcale nie musi być skazany za jakiekolwiek przestępstwo - choć nierzadko w opisanej wyżej sytuacji może być oskarżony chociażby z art. 299 k.k., dotyczącego tzw. prania brudnych pieniędzy - aby tak dotkliwie ingerowano w jego własność. Czy w sytuacji, gdy taki właściciel np. zna kryminalną przeszłość swojego pracownika i udostępni mu swój "firmowy" samochód ciężarowy, a w którym następnie zostaną przemycone narkotyki przy okazji transportu jakichś dóbr, to będzie można mu zasadnie zarzucać, że mógł "przewidzieć to i jednocześnie godził się z takim przestępstwem"? Jak zawsze w sytuacjach granicznych czy też niejednoznacznych takie problemy interpretacyjne pojawią się, szczególnie gdy przepis operuje pojęciem dość ocennym, tj. wspomnianym "godzeniem się" właściciela na to, że inna osoba może popełniać czyny zabronione.
