"Estoński" CIT - wątpliwości co do opodatkowania

2023-01-19, Adwokat Katowice Kamil Draga

Wprowadzenie do naszego rodzimego ustawodawstwa rozwiązań podatkowych określanych potocznie mianem "estońskiego CIT" miało (ma?) służyć temu, aby w zamian za rezygnację fiskusa z opodatkowania spółek z ich zysków, pobudzić ich skłonność do inwestycji, poprzez ograniczenie ich wypłat z zysków na rzecz wspólników. Ta niewątpliwie słuszna inicjatywa przewiduje, że dopiero w chwili wypłaty wspomnianego zysku, aktualizuje się obowiązek podatkowy CIT, czyli dopiero wówczas spółka go odprowadza. Tak przynajmniej zamierzał ustawodawca - niemniej uważna lektura tych przepisów wprowadzających reguły "estońskiego CIT" i oraz problemy jakie spotykam w praktyce adwokata skłaniają mnie do postawienia czy też przedstawienia pewnych wątpliwości jakie mogą pojawić się przy stosowaniu tych przepisów, a niestety nie są one korzystne dla podatnika w przypadku, gdy np. po okresie 4 lat zdecyduje się zrezygnować z tej formy opodatkowania.

Należy bowiem pamiętać o często pomijanym w rozmaitych publikacjach internetowych art. 28m ust. 1 pkt 5) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi:

„Opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający: sumie zysków netto osiągniętych w każdym roku podatkowym stosowania opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej te zyski nie były zyskami podzielonymi lub nie zostały przeznaczone na pokrycie straty (dochód z tytułu zysku netto) - w przypadku podatnika, który zakończył opodatkowanie ryczałtem”.

Naturalnie brak jest orzecznictwa w zakresie interpretacji tego przepisu, niemniej z ostrożności należy uznać, że może być po prostu opodatkowany wówczas cały „zatrzymany” w spółce zysk. Nie jest też jasne, czy to zysk w danym czteroletnim okresie stosowania estońskiego CIT czy też z wcześniejszych.

Wszelako z drugiej strony mamy znowu przepis art. 28n ust. 1 pkt 4) ustawy o CIT stanowiący, że:

„Podstawę opodatkowania ryczałtem stanowi dochód z tytułu zysku netto osiągnięty w roku podatkowym, w którym zakończył opodatkowanie ryczałtem”, więc tu powstaje pytanie - czyli tylko tym ostatnim, a nie jeszcze poprzednimi?

Niewątpliwie pomocne może być zwracanie się o wydanie interpretacji podatkowych, choć wiąże się to z jakimś czasem oczekiwania, a w końcu decyzje o przejściu na "estoński CIT" wielu podatników chciałoby podjąć możliwie jak najszybciej, szczególnie jeśli wiąże się to dodatkowo ze zmianą formy prawnej prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.