Loty akrobacyjne i pokazy lotnicze

2017-04-24, Adwokat Katowice Kamil Draga

Choć jest to materia praktycznie abstrakcyjna dla większości z nas, to jednak warto pamiętać, że istnieje taki akt prawny jak Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie lotów próbnych i akrobacyjnych oraz pokazów lotniczych z dnia 16 maja 2013 r. i już z samej jego nazwy jest wiadomym jaką problematykę porusza i reguluje. Zapewne każdy z nas obserwując podniebne atrakcje nie zdaje sobie sprawy o dość rygorystycznych warunkach prawnych, jakie należy spełnić.

Otóż w/w rozporządzenie określa:
1) wyjątki od zakazów wykonywania przez statki powietrzne lotów próbnych, akrobacyjnych oraz organizowania pokazów lotniczych nad osiedlami i innymi skupiskami ludności;
2) szczegółowe wymogi bezpieczeństwa podczas organizacji i prowadzenia pokazów lotniczych;
3) szczegółowe warunki organizacji i prowadzenia pokazów lotniczych oraz lotów próbnych i akrobacyjnych.

Wprowadza się także szczegółowe definicje – wymienić można chociażby:

-lot akrobacyjny - zamierzone wykonywanie manewrów lub figur przez pilotującego statek powietrzny, powodujące zmianę położenia statku powietrznego na położenie niestandardowe lub powodujące niestandardową zmianę prędkości, w tym wykonywanie lotu między ustawionymi obiektami;

-lot próbny - całokształt działań na ziemi i w powietrzu zmierzających do uzyskania informacji o jakościowych i ilościowych charakterystykach statków powietrznych, ich części lub akcesoriów, w rzeczywistych warunkach lotu;

-dowódca zespołu - osobę wyznaczoną spośród pilotów zespołu statków powietrznych odpowiedzialną za przygotowanie zespołu do przeprowadzenia pokazu lotniczego;

-strefa dla publiczności - miejsce wyznaczone w terenie, oznakowane i udostępnione przez organizatora pokazu lotniczego dla widzów, spełniające warunki sanitarnohigieniczne przewidziane przepisami oraz posiadające infrastrukturę zapewniającą bezpieczeństwo przebywających w nim osób.

Co istotne dla obywateli - lot próbny nad osiedlem lub innym skupiskiem ludności może być wykonywany, jeżeli są spełnione następujące warunki:
1) zostaną zachowane środki bezpieczeństwa zawarte w programie prób w locie albo w instrukcji operacyjnej prób w locie, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 53c ust. 1 i 2 ustawy;
2) po starcie lub przy podejściu do lądowania lub w locie nad lotniskiem nie można uniknąć lotu nad osiedlem lub innym skupiskiem ludności;
3) wysokość lotu poza lotniskiem gwarantuje bezpieczne wykonanie przymusowego lądowania poza osiedlem lub innym skupiskiem ludności

Z kolei loty akrobacyjne mogą być wykonywane w strefie lotów akrobacyjnych, w strefie pokazu lotniczego albo poza tymi strefami w przypadkach określonych w ust. 8-11 par. 5 w/w rozporządzenia. Natomiast loty akrobacyjne nad osiedlem lub innym skupiskiem ludności mogą być wykonywane tylko w strefie lotów akrobacyjnych albo w strefie pokazu lotniczego. Loty akrobacyjne w strefie lotów akrobacyjnych albo w strefie pokazu lotniczego wykonuje się na wysokości większej niż 300 m (1000 ft) nad poziomem terenu. Jeśli zaś chodzi o loty akrobacyjne w strefie pokazu lotniczego, o którym mowa w art. 123 ust. 1d ustawy, to wykonuje się je na wysokości nie mniejszej niż 150 m (500 ft) nad poziomem terenu.

Strefa lotów akrobacyjnych jest usytuowana:
1) nad terenem o najmniejszej zwartości zabudowy;
2) w sposób umożliwiający wylądowanie statku powietrznego na lotnisku lub lądowisku w sytuacji awaryjnej, a w przypadku braku takiej możliwości - poza terenem zabudowanym, w miejscu określonym przez pilota przed lotem;
3) w sposób umożliwiający znalezienie się statku powietrznego po zakończeniu każdej figury akrobacyjnej w normalnym położeniu na wysokości nie mniejszej niż 300 m (1000 ft) nad poziomem terenu.

Strefa pokazu lotniczego jest wyznaczana z uwzględnieniem warunków bezpiecznego wykonywania lotów przez statki powietrzne biorące udział w pokazie lotniczym oraz zgodnie z następującymi warunkami:
1) minimalne wymiary strefy pokazu lotniczego w przypadku kategorii I statków powietrznych to 1000 m szerokości i 2500 m długości;
2) minimalne wymiary strefy pokazu lotniczego w przypadku kategorii II statków powietrznych to 400 m szerokości i 1000 m długości;
3) minimalne wymiary strefy pokazu lotniczego w przypadku kategorii III statków powietrznych to 300 m szerokości i 700 m długości.

Strefa pokazu lotniczego jest usytuowana:
1) nad terenem o najmniejszej zwartości zabudowy;
2) w zasięgu ciągłej obserwacji kierownika lotów;
3) w sposób umożliwiający wylądowanie statku powietrznego w sytuacji awaryjnej;
4) w sposób umożliwiający znalezienie się statku powietrznego po zakończeniu każdej figury akrobacyjnej na wysokości nie mniejszej niż 150 m nad poziomem terenu - w przypadku pokazu lotniczego, o którym mowa w art. 123 ust. 1d ustawy.

Pokaz lotniczy nad osiedlem lub innym skupiskiem ludności może być organizowany wyłącznie w formie przelotu statków powietrznych.

Loty lub skoki spadochronowe podczas pokazu lotniczego mogą wykonywać wyłącznie:
1) piloci samolotów, śmigłowców, wiatrakowców, ultralekkich statków powietrznych, motoszybowców i szybowców posiadający nalot co najmniej 100 godzin w charakterze dowódcy,
w tym nalot co najmniej 10 godzin w charakterze dowódcy statku powietrznego, na którym wykonują lot podczas pokazu lotniczego,
2) piloci lotni, motolotni, paralotni i paraplanów posiadający nalot co najmniej 25 godzin
w charakterze dowódcy, w tym nalot co najmniej 5 godzin w charakterze dowódcy statku powietrznego, na którym wykonują lot podczas pokazu lotniczego,
3) piloci balonów posiadający nalot co najmniej 25 godzin w charakterze dowódcy balonu gazowego lub balonu na ogrzane powietrze, w tym nalot co najmniej 5 godzin w charakterze dowódcy statku powietrznego, na którym wykonują lot podczas pokazu lotniczego,
4) skoczkowie spadochronowi, którzy wykonali minimum 200 skoków, w tym co najmniej 5 skoków na spadochronie, na którym wykonują skok podczas pokazu lotniczego
- o ile zostali dopuszczeni do ich wykonywania przez dyrektora pokazu lotniczego.

Loty akrobacyjne podczas pokazu lotniczego mogą wykonywać wyłącznie:
1) piloci cywilnych statków powietrznych, którzy w okresie ostatnich 90 dni wykonali co najmniej 6 lotów akrobacyjnych oraz posiadają:
a) licencję oraz dokument, z którego wynika uprawnienie do wykonywania lotów akrobacyjnych,
b) świadectwo kwalifikacji oraz wpis do osobistej dokumentacji praktyki lotniczej potwierdzający odbycie szkolenia lotniczego specjalistycznego albo
c) dokument równoważny licencji lub świadectwu kwalifikacji wydany przez właściwy organ państwa obcego oraz dokument potwierdzający kwalifikacje w zakresie lotów akrobacyjnych wydany przez ten organ,
2) piloci państwowych statków powietrznych posiadający kopię dokumentu potwierdzającego kwalifikacje lub uprawnienia w lotnictwie państwowym,
3) piloci państwowych statków powietrznych z państw obcych posiadający uprawnienie w zakresie wykonywania lotów akrobacyjnych wydane przez właściwy organ państwa obcego
- o ile zostali dopuszczeni do ich wykonywania przez dyrektora pokazu lotniczego.


Adwokat Katowice Kamil Draga