Od kogo dochodzić szkody za kolizję drogową?

2016-10-23, Adwokat Katowice Kamil Draga

Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dnia 22 maja 2003r. Poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.
O zgłoszonym roszczeniu zakład ubezpieczeń powiadamia niezwłocznie ubezpieczonego.

Niemniej powyższa zasada nie oznacza, że nie jest możliwe pozwanie bezpośrednio sprawcy szkody, czyli kierowcy winnego spowodowania kolizji drogowej i uszkodzenia pojazdu. W tej sytuacji zgodnie z art. 20 ust. 2 w/w ustawy W postępowaniu sądowym o naprawienie szkody objętej ubezpieczeniem obowiązkowym odpowiedzialności cywilnej jest niezbędne przypozwanie zakładu ubezpieczeń. Zasadę tę stosuje się do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego
i Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Przypozwany zakład ubezpieczeń może (choć nie jest to obowiązek) przystąpić do sprawy jako interwenient uboczny po stronie ubezpieczonego w każdym stanie sprawy, aż do zamknięcia rozprawy w drugiej instancji (zgodnie z art. 76 KPC). Wstąpienie interwenienta powinno nastąpić w formie pisma procesowego odpowiadającego ogólnym wymogom formalnym, a dodatkowo podającego interes prawny we wstąpieniu do sprawy (obowiązek zaspokojenia roszczenia poszkodowanego) oraz wskazującego stronę, do której się przystępuje (ubezpieczonego).

W razie przegrania sprawy przez ubezpieczonego i uznania przez Sąd, że musi on pokryć szkodę poszkodowanemu, ma on z kolei roszczenie względem swojego ubezpieczyciela, jednak jeśli nie dochował obowiązku przypozwania go i ubezpieczyciel nie wiedział o toczącym się postępowaniu, to może wobec ubezpieczonego podnosić zarzuty wadliwego prowadzenia sprawy, które to skutkowało jej przegraniem i w ten sposób ubezpieczyciel zwolni się ze swej odpowiedzialności (art. 82 i 85 kpc) wobec ubezpieczonego.

W aktualnym stanie prawnym pomiędzy pozwanymi – ubezpieczonym i ubezpieczycielem – nie zachodzi przypadek współuczestnictwa koniecznego, gdyż sprawa, w której dochodzone jest roszczenie z ubezpieczenia OC, nie musi się toczyć łącznie przeciwko tym podmiotom, co wynika wprost z cyt. Art. 19 ust. 1 w/w ustawy. Zatem mimo zauważalnego podobieństwa przejawiającego się w obowiązku działania sądu z urzędu (jest to sytuacja wyjątkowa dla przypozwania zależnego w zasadzie od woli stron), nie znajdzie zastosowania instytucja dopozwania i brak po stronie pozwanej któregokolwiek podmiotu nie uniemożliwia dalszego prowadzenia sprawy.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 25.09.2013r. (I ACa 916/13): „Odpowiedzialność ubezpieczyciela sięga tak daleko, jak odpowiedzialność cywilna samego ubezpieczonego. Jej wtórny charakter nie stoi na przeszkodzie wystąpieniu przez poszkodowanego bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi. Ustalenie zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela wymaga uprzedniego ustalenia zakresu świadczeń, do spełnienia których obowiązany jest ubezpieczony lub inna osoba wyrządzająca szkodę objętą ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej. Wszelkie wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela zostały przewidziane w ustawie z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.), która nie daje podstaw do uznania, że ubezpieczyciel nie jest obowiązany do zaspokojenia roszczeń osób najbliższych, znajdujących oparcie w przepisach art. 446 KC oraz przepisach o naruszeniu dóbr osobistych.”


Adwokat Katowice Kamil Draga