Majątek osobisty małżonków – co się do niego zalicza?

2018-08-16, Adwokat Katowice Kamil Draga

Kontynuując tematykę małżeńskich stosunków majątkowych dzisiaj przedstawione zostaną zagadnienia związane z majątkami osobistymi (do niedawna określanymi jako odrębne).

Na podstawie art. 33 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do majątku osobistego małżonków należą wymienione tam składniki, a więc:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Warto pamiętać, że termin „majątek osobisty” pojawił się dopiero po zmianie przepisów w 2004r. - wcześniej funkcjonowała nazwa „majątek odrębny”. Nie ma to oczywiście żadnego znaczenie dla składników majątkowych, które były tymże majątkiem odrębnym przed zmianą prawa – staja się one po prostu od tej chwili majątkiem osobistym.

Istotne jest także to, że powyższe wyliczenie jakie odnajdujemy w art. 33 kro jest wyczerpujące, czyli tylko te rzeczy (prawa) jakie są wymienione w nim, mogą należeć do majątku osobistego. Mało tego – w oparciu o orzecznictwo istnieje zasada, że w razie jakichkolwiek wątpliwości co do tego czy dana rzecz (prawo) należy do majątku osobistego lub wspólnego, należy rozstrzygać je na korzyść tego ostatniego. Szczegółowo orzeczenia te są wymienione poniżej, jak zwykle w końcowej części wpisu.

W zakresie pkt 1) – zasada jest dość czytelna i stanowi, że to co małżonek nabywa przed zawarciem małżeństwa, będzie stanowiło jego majątek osobisty. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że
w szczególnej sytuacji niekoniecznie zawarcie małżeństwa musi pokrywać się z powstaniem wspólności majątkowej i stanowić moment, kiedy to można ustalić majątek osobisty. W sytuacji bowiem zawarcia tzw. intercyzy ustanawiającej między przyszłymi małżonkami rozdzielność majątkową, a następnie zmiany polegającej na wprowadzeniu systemu ustawowego (czyli wspólności majątkowej), to również wszelkie nabyte składniki do chwili tej zmiany – mimo trwania już małżeństwa – też będą jeszcze należeć do majątku osobistego.

Odnośnie pkt 2) – tutaj decyduje wola spadkodawcy (darczyńcy), który może postanowić, że dany przedmiot wchodzi jednak do majątku wspólnego. Nabycie przez dziedziczenie oznacza nabycie nie tylko wskutek powołania w testamencie, ale również w sytuacji dziedziczenia ustawowego, kiedy dziedziczy się wedle zasad przewidzianych w przepisach. W zasadzie dominuje stanowisko, że zalicza się tutaj także zachowek, który jest kwotą pieniężną otrzymywaną już nie od spadkodawcy, lecz przeważnie od spadkobiercy. Drugi małżonek niekoniecznie musi być stroną umowy darowizny, aby dany przedmiot wszedł do majątku wspólnego – wystarczy tylko wola darczyńcy w tej kwestii, którą wyrazi w umowie darowizny z jednym z małżonków.

W zakresie pkt 3) – owa wspólność łączną wynikająca z odrębnych przepisów, to przede wszystkim wspólność wynikająca ze stosunku spółki cywilnej, a ponadto z tzw. osobowych spółek handlowych, a więc spółki jawnej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej lub partnerskiej. Zatem to co przysługuje małżonkowi, będącemu wspólnikiem w takiej spółce, stanowi jego majątek osobisty. Wyraża się także pogląd, że jeśli oboje małżonkowie byliby w takiej spółce, to również wtedy ich prawa majątkowe z tego wynikające stanowiłyby ich majątki osobiste.

Co do pkt 4) – przedmioty te służyć muszą wyłącznie temu jednemu małżonkowi, a więc nie będą nimi takie przedmioty, z których korzystać drugi lub też inny członek rodziny. Ponadto z uwagi na to, że mają one zaspokajać potrzeby osobiste, to nie można traktować samochodu za taki przedmiot, choćby nawet zgodnie z ustaleniami korzystał z niego tylko jeden z małżonków. Przykładowo wymienić można tutaj: odzież, biżuteria, różnego rodzaju rzeczy związane z potrzebami na tle zdrowia, czyli okulary czy specjalistyczne urządzenia, np. wózek inwalidzki.

Jeśli chodzi o pkt 5) - do majątku osobistego każdego z małżonków należą tylko takie prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, a więc już nie takie prawa wprawdzie niezbywalne, lecz mogące należeć do więcej niż 1 osoby. Wymienić tutaj należy: użytkowanie, służebności osobiste, prawo dożywocia, prawo do alimentów (w oparciu o przepisy kodeksu rodzinnego).

Nieco bardziej skomplikowana jest kwestia praw wskazanych w pkt 6) – trzeba tutaj odwołać się do art. 444, 445, 446 i 448 k.c. stanowiących, iż za krzywdę lub szkodę na osobie można domagać się: wszelkich kosztów wynikłych z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (przeważnie są to koszty leczenia) oraz zadośćuczynienia za krzywdę, czyli szkodę niemajątkową (np. ból i cierpienie wywołane uszkodzeniem ciała). Ponadto w myśl tych przepisów poszkodowany może dostać rentę z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności zarobkowej albo z powodu zwiększenia się potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość. Jedynie to ostatnie świadczenie wyłączone jest z majątku osobistego.

Wskazane w pkt 7) wierzytelności (wymagalne i niewymagalne) należą do majątku osobistego, ale już z chwilą pobrania wynagrodzenia, staje się dana kwota składnikiem majątku wspólnego.

W zakresie pkt 8) i 9) ustawodawca uznaje, że pewne rzeczy i prawa z racji ich szczególnego powiązania z daną osobą winny być składnikiem jej majątku osobistego. Nagrodą za „osobiste” osiągnięcia nie będzie wygrana w grę typu totolotek czy na zakładach bukmacherskich, choć tutaj pojawić się może jednak dylemat, związany z tym, że wymaga to pewnego zasobu informacji i wiedzy odnośnie np. danej dyscypliny sportowej, w której obstawia się wyniki gier. Trzeba pamiętać, że o ile tzw. prawa na dobrach niematerialnych są składnikiem majątku osobistego, to już wszelki korzyści wynikające z tych praw, np. tantiemy z praw autorskich, należą już do majątku wspólnego.

Ostatni punkt – 10) – realizuje tzw. zasadę surogacji, która oznacza mniej więcej tyle, że wszystko to, co dostaje się za przedmiot będący częścią majątku osobistego, nadal do tego majątku należy. Co więcej – również ten „nowy” przedmiot także objęty jest zasadą surogacji. Przykładowo zatem jeśli małżonek nabyte przed zawarciem małżeństwa mieszkanie sprzedaje, a następnie uzyskaną kwotę ponownie przeznacza na zakup innego lokalu, to ten nowy lokal pozostanie w dalszym ciągu jego majątkiem osobistym.

Omawiana w tym wpisie problematyka jest szczególnie trudną w interpretacji z uwagi na w/w przepisy, toteż doczekała się wielu orzeczeń na przestrzeni szeregu lat, które rozwiewają wątpliwości nasuwające się w toku spraw sądowych. Poniżej najważniejsze z nich:

Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 26 kwietnia 2018 r. IV CSK 570/17:
„Kwalifikacja określonego przedmiotu jako elementu konkretnej masy majątkowej jest skutkiem działania ustawy, toteż nie można przypisywać decydującego znaczenia oświadczeniom małżonków, że określony przedmiot nie należy do majątku wspólnego, względnie, że jedno z małżonków nabywa ów przedmiot wyłącznie dla siebie lub dla drugiego małżonka. Oświadczeń takich nie można także utożsamiać z przeniesieniem na jednego z małżonków uprawnień do określonego przedmiotu, wynikających z istniejącej wspólności ustawowej.”,

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 23 sierpnia 2017 r. III CSK 85/17:
„1. O tym, że niezbywalne prawa niemajątkowe nie należą do majątku wspólnego małżonków i że nie można rozszerzyć na nie wspólności majątkowej, nie tyle przesądza treść przepisu art. 33 pkt 5 KRO, ale okoliczność, iż wspólność majątkowa obejmuje tylko prawa majątkowe.
2. Jeżeli umowa ustanowienia służebności obejmowała tylko jednego z małżonka, co tym samym prawo to weszło do jego majątku osobistego.”,

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Krakowie z dnia 12 lipca 2017 r. I SA/Kr 309/17:
„Nie ma w prawie podatkowym przepisu, który zezwalałby organowi podatkowemu na dokonanie podziału przychodu ze sprzedaży majątku objętego wspólnością małżeńską przypadającego małżonkom w celu wymierzenia podatku jednemu z tych małżonków, jak również nie ma podstawy prawnej pozwalającej na wymierzenie podatku, przyjmując całą cenę sprzedaży nieruchomości jako przychód tego małżonka.”,

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - I Wydział Cywilny z dnia 22 czerwca 2017 r. I ACa 67/17:
„1. Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego istnieje domniemanie przynależności do majątku dorobkowego przedmiotów majątkowych nabytych w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich, zaś przynależność określonych przedmiotów do majątku osobistego (dawniej odrębnego) obowiązany jest udowodnić zainteresowany tym małżonek. Jednocześnie jednak domniemanie powyższe można obalić przez wykazanie, iż nabycie przedmiotu majątkowego nastąpiło ze środków finansowych stanowiących majątek osobisty, dawniej odrębny.Prawo własności nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej z reguły wchodzi do majątku wspólnego niezależnie od tego, czy zostało nabyte przez jedno z małżonków, czy przez oboje. Bez znaczenia jest przy tym, czy środki przeznaczone na nabycie własności pochodziły z majątku wspólnego, czy też z majątku osobistego (odrębnego), chyba, że nabycie nastąpiło w drodze tzw. surogacji rozumianej jako zastąpienie przedmiotu wchodzącego w skład majątku osobistego (odrębnego) innym przedmiotem nabytym w zamian pierwszego.
2. Przedmioty majątkowe nabyte w zamian za taki składnik majątku osobistego, jakim są przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (art. 33 pkt 6 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), są objęte zasadą surogacji i stanowią składnik majątku osobistego małżonka.”,

Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 2 czerwca 2017 r. II CSK 722/16:
„Wierzytelności, które w związku z działalnością gospodarczą zorganizowaną w formie przedsiębiorstwa przysługiwały przedsiębiorcy, były wierzytelnościami funkcjonalnie powiązanymi z jego przedsiębiorstwem, a zatem należały do tej masy majątkowej, która tworzyła przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55[1] KC. Zatem - z chwilą śmierci przedsiębiorcy - nie powinny być z tego majątku przesuwane wyłącznie do jego majątku osobistego i kwalifikowane na podstawie art. 33 pkt 7 KRO.”,

Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 27 kwietnia 2017 r. IV CSK 346/16:
„Surogacja może polegać nie tylko na zastąpieniu nowym elementem majątkowym innego elementu (surogacja „transferowa”), ale także na odpowiednim przekształceniu wcześniej istniejącego prawa w inne prawo, nawet o innej treści, zwłaszcza wówczas, gdy przekształcenie to odnosi się do tożsamej rzeczy (surogacja „transformacyjna”).”,

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 marca 2017 r. II FSK 3597/15:
„Obowiązujące przepisy prawa nie uprawniają organów do domniemywania, że składnik nabyty w trakcie trwania wspólności przez jednego z małżonków należy zaliczyć do majątku wspólnego. Jakkolwiek w postępowaniu cywilnym, na podstawie art. 231 KPC można konstruować takie domniemanie faktyczne (tzw. "preferowanie" majątku wspólnego), to w postępowaniu podatkowym organy zobowiązane są, w świetle art. 122 i art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej, udowodnić w sposób odpowiadający zasadzie prawdy obiektywnej, kto jest właścicielem przedmiotu opodatkowania.”,

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 grudnia 2016 r. II FSK 3003/14:
„Definiując pojęcie „nabycia” nieruchomości lub udziału w nieruchomości, o których stanowi art. 10 ust. 1 pkt 8) lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), w przypadku ich darowizny z majątku objętego wspólnością ustawową małżeńską do majątku osobistego (odrębnego) jednego z małżonków, w sytuacji dalszego trwania tej wspólności, należy odwoływać się do przepisów i zasad ich wykładni wynikających z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.”,

Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 7 lipca 2016 r. III CZP 32/16:
„Jeżeli wkład wniesiony do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością należy do majątku wspólnego wspólnika i jego małżonka, również udział w spółce objęty przez wspólnika wchodzi w skład tego majątku.”,

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 6 kwietnia 2016 r. IV CSK 385/15:
„W wypadku nabycia prawa ze środków pochodzących z majątku odrębnego oraz częściowo z majątku wspólnego, o wejściu do majątku odrębnego lub wspólnego decydować winna wielkość zaangażowanego majątku. Jeżeli więc przeważa i to znacznie wartość majątku odrębnego, to przedmiot nabycia nie wchodzi do każdego z majątków (wspólnego i odrębnego) w częściach ułamkowych proporcjonalnie do zaangażowanych środków, lecz powinien stanowić składnik majątku odrębnego z obowiązkiem rozliczenia się wobec współmałżonka z wartości zaangażowanego majątku wspólnego (art. 45 KRO).”,

Uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2016 r. III CZP 72/15:
Sąd Najwyższy nie odstępuje od zasady prawnej wyrażonej w punkcie trzecim uchwały pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1979 r., III CZP 15/79, o następującej treści:
"W razie odwołania darowizny w stosunku do jednego z małżonków rzecz darowana staje się przedmiotem współwłasności obojga małżonków w częściach równych, a darczyńca może żądać przeniesienia na niego udziału należącego do małżonka, w stosunku do którego darowiznę odwołał, gdyby zaś nie było to możliwe – zwrotu wartości tego udziału (art. 405 KC).",

Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 3 lutego 2016 r. V CSK 323/15:
„Jeżeli nabycie nastąpiło tylko częściowo ze środków należących do majątku odrębnego, należy porównać wielkość środków zużytych z każdego z majątków i zaliczyć nabyte za nie przedmioty do tego z tych majątków, z którego pokryto przeważającą część należności; środki zaś pochodzące z drugiego majątku powinny być potraktowane jako wydatek na majątek, do którego dokonano zaliczenia.”,

Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 22 kwietnia 2015 r. III CZP 13/15:
„Prawo odrębnej własności lokalu nabyte na podstawie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją dokonaną ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 201, poz. 1180) przez pozostającego w małżeńskiej wspólności ustawowej członka spółdzielni, któremu przysługiwało stanowiące jego majątek osobisty spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, należy do majątku osobistego tego członka (art. 33 pkt 10 KRO).”,

Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 28 stycznia 2015 r. II CSK 322/14:
„Objęcie majątkiem wspólnym uprawnień i roszczeń wynikających z umowy leasingu miało ten skutek, że konieczne było ich uwzględnienie przy ustalaniu składu majątku wspólnego. Późniejsze (mające miejsce już po ustaniu wspólności majątkowej) przekształcenie roszczenia o zakup ładowarko-koparki w prawo własności tej maszyny nie zmieniło wspólnego charakteru praw majątkowych stron, skoro bowiem roszczenie o nabycie niepodzielnego przedmiotu przysługiwało im wspólnie, to tak samo traktować należy prawo, które powstało w wyniku realizacji tego roszczenia, nawet jeśli nabycie własności nastąpiło w wyniku czynności podjętych przez jednego małżonka po ustaniu wspólności. W tym wypadku dokonanie zakupu stanowiło działanie mające na celu zachowanie wspólnego prawa.”,

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu - I Wydział Cywilny z dnia 14 maja 2014 r. I ACa 242/14:
„Zgodnie z art. 235 § 2 KC, przysługująca użytkownikowi wieczystemu własność budynków jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym. W ramach tego związku prawo użytkowania wieczystego ma nadrzędny charakter w stosunku do prawa własności budynków i innych urządzeń, polegający na tym, że prawo własności tych naniesień nie może być przedmiotem odrębnego rozporządzenia od prawa użytkowania wieczystego i odwrotnie. Zgodnie z art. 33 pkt 10 KRO do majątku odrębnego należą przedmioty nabyte w zamian za składniki majątku odrębnego chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej. Prawo użytkowania wieczystego oraz własność budynku posadowionego na tym gruncie nabytego ze środków pochodzących z darowizny wchodzą do majątku odrębnego (obecnie osobistego) obdarowanego małżonka. Posiadanie majątku odrębnego skutkuje tym, że małżonek ten jest wyłącznym dysponentem tych praw majątkowych - w tym samodzielnego zarządu i przenoszenia prawa własności. W tej sytuacji zgoda drugiego małżonka co do przeniesienia własności przedmiotowej nieruchomości w drodze darowizny nie jest konieczna.”,

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi - I Wydział Cywilny z dnia 12 lutego 2014 r. I ACa 1042/13:
„Już z treści przepisu art. 215 § 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz.U. Nr 30, poz. 210 ze zm.) obowiązującego do dnia 15 stycznia 2003 r., to jest do czasu wejścia w życie ustawy z dnia 19 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 240 poz. 2058), wynika, że miał on zastosowanie wyłącznie do przypadków nabycia spółdzielczego prawa do lokalu poprzez przydział tego lokalu, dodatkowo wyłącznie dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych rodziny. Nie miał on natomiast zastosowania do przypadków nabycia prawa do lokalu nie w drodze przydziału, ale od innej osoby czy osób, którym to prawo już przysługiwało, np. w drodze umowy kupna - sprzedaży, czy spadkobrania.”,

Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 20 listopada 2013 r. I CSK 218/13:
„Umowa dożywocia jest umową odpłatną i choćby z tego powodu nie może być uznana za formę darowizny. W tym stanie rzeczy nie ma uzasadnienia prawnego w treści art. 33 pkt 2 KRO do wyłączenia gospodarstwa stanowiącego przedmiot tej umowy z majątku dorobkowego (wspólnego) wnioskodawczyni i uczestnika postępowania.”,

Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 6 września 2013 r. V CSK 417/12:
„Gospodarstwo rolne przekazane na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (t.j. Dz.U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 ze zm.) następcy pozostającemu w ustroju wspólności majątkowej wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków.”,

Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu - I Wydział Cywilny z dnia 19 kwietnia 2013 r. I ACa 359/13:
„1. W sytuacji, gdy przedmiotem nakładu z majątku wspólnego były środki na uiszczenie wkładu „założycielskiego” w spółce cywilnej, a także późniejszych wkładów wniesionych przez wspólnika - małżonka na nabycie określonych przedmiotów do majątku spółki cywilnej, ustalenie wartości tego nakładu z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika, obejmujący przysługujące mu prawa wspólnika spółki cywilnej uzyskane w zamian za wniesienie wkładów, winno uwzględniać wartość fikcyjnie ustalonego udziału, jaki przysługiwałby małżonkowi - wspólnikowi spółki, gdyby wystąpił z niej w momencie ustalenia wspólności majątkowej małżeńskiej, określoną według cen z chwili orzekania.
Teza pochodzi z portalu www.orzeczenia.ms.gov.pl
2. Ograniczenie rozliczeń z tytułu wkładu wniesionego przez uczestnika z majątku wspólnego do spółki cywilnej jedynie do jego nominalnej kwoty spowodowałoby oderwanie wartości poczynionego wydatku od realiów istniejących w momencie dokonywania rozliczeń. Za dopuszczalny uznać trzeba mechanizm dokonania waloryzacji wkładu „celowego” do spółki, gdyż uwzględnia on przyrost wartości majątku spółki będący skutkiem gospodarczego wykorzystania wniesionego wkładu, nie połączonego z odwrotnym przepływem dochodu do majątku wspólnego.
3. Samo nienależyte złożenie apelacji przez profesjonalnego pełnomocnika, które skutkowało jej odrzuceniem nie stwarza jeszcze podstawy do odszkodowawczej odpowiedzialności tego pełnomocnika, gdyż dla zaistnienia tej konieczne jest zbadanie, jakie rozstrzygnięcie mogłoby zapaść, gdyby złożona apelacja nie została odrzucona. Adwokat i radca prawny odpowiadają bowiem za szkody wyrządzone mocodawcy wskutek własnych zaniedbań i błędów prowadzących do przegrania sprawy, której wynik byłby korzystny dla tej strony, gdyby pełnomocnik zachował należytą staranność. Warunkiem więc uznania, że na skutek zaniechania pozwanego i odrzucenia apelacji wniesionej przez niego w imieniu uczestnika (powoda) w sprawie o podział majątku wspólnego i rozliczenia nakładów wyrządzona została powodowi szkoda, jest w pierwszej kolejności wykazanie, że w razie przyjęcia apelacji do rozpoznania, powód uzyskałaby korzystne dla siebie orzeczenie. Sam bowiem fakt utraty możliwości rozpoznania sprawy w dwóch instancjach nie stanowi szkody, jeśli postępowanie odwoławcze nie prowadzi do zmiany orzeczenia.”,

Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 10 kwietnia 2013 r. IV CSK 521/12:
„Pod rządem art. 32 § 1 i 33 pkt 3 KRO w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 162, poz. 1691) o zaliczeniu nabywanego przedmiotu do majątku wspólnego lub odrębnego małżonków decydowało porównanie wielkości środków użytych z każdego z tych majątków. Nabyty przedmiot podlegał zaliczeniu do tego z majątków, z którego pochodzi przeważająca część środków.”,

Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 31 stycznia 2013 r. II CSK 349/12:
„Należące do majątku wspólnego udziały w spółce z ograniczona odpowiedzialnością, której wspólnikiem jest tylko jeden z byłych małżonków mogą być podzielone pomiędzy byłych małżonków, a więc także przypaść temu z współuprawnionych, który nie jest wspólnikiem o ile w umowie spółki nie zawarto przewidzianego w art. 183[1] KSH zastrzeżenia ograniczającego lub wyłączającego wstąpienie do tej spółki współmałżonka wspólnika.”.



Adwokat Katowice Kamil Draga